خرید و فروش شراب

مؤلف:  استاد علیرضا اعرافی

محقق: ستار همتی

ناظر: احمد عابدین زاده

میزان پیشرفت: تکمیل شده

معرفی کوتاه

این تحقیق در سه فصل سامان یافته‌است. در فصل اول کلیات تحقیق، در فصل دوم دلائل حرمت و یا جواز معامله‌ی شراب و در فصل سوم چند فرع از فروعات بیع خمر مورد بررسی قرارگرفته‌است. حرمت خرید و فروش شراب جز در مواردی که خریدار بخواهد آن را به سرکه تبدیل کند نتیجه‌این تحقیق است.

معرفی مفصل

حرمت شرب خمر از مسلمات دین مبین اسلام است. آیات و روایات متعددی حرمت شراب را افاده می‌کنند. یکی از ملاک‌های حکم شرع به حرمت چیزی و تعلق نهی الزامی به آن این است که آن چیز ضرر معتنابه‌ای به عقل و جسم برساند. به نظر می‌رسد در دین اسلام، ملاک مذکور به تنهایی سبب تحریم شرب خمر نشده بلکه این ملاک در کنار ملاک‌های دیگر، نهی از نوشیدن شراب را در پی داشته‌است.

در اینکه شرب خمر و هر مسکر دیگری حرام است هیچ تردیدی وجود ندارد، آنچه که محل بحث و مناقشه می‌تواند واقع شود این است که آیا خرید و فروش شراب و مسکرات دیگر همانند شرب آن‌ها حرام است و یا این‌که حکم معامله‌ی مسکرات با حکم نوشیدن آن‌ها متفاوت است؟ ادله‌ی حرمت و یا جواز بیع شراب چیست؟ آیا حکم به دست آمده از این ادله، مطلق است و یا اینکه قیود و شرائطی دارد؟ به منظور پاسخ به سؤالات مطرح شده، این پژوهش در سه فصل سامان یافته است. در فصل اول با عنوان کلیات، مفهوم شناسیِ واژه‌های خمر و مسکر، پیشینه‌ی تحقیق، اقسام شراب، آثار زیانبار شراب، جایگاه فقهی شراب و در نهایت اقوال فقها در مورد خرید و فروش شراب مورد بررسی قرار گرفته‌است. در فصل دوم با عنوان ادله‌ی بیع خمر، دلائل حرمت و یا جواز معامله‌ی شراب مورد مطالعه واقع شده و در فصل سوم به فروعات بیع خمر پرداخته شده‌است.

حرمت خرید و فروش شراب به طور مطلق نتیجه‌ای است که از بررسی ادله‌ی حرمت خرید و فروش شراب به دست آمد. حاصل بررسی دلایل جواز این شد که خرید و فروش شراب تنها در صورتی که خریدار بخواهد آن را تبدیل به سرکه کند امری جایز و حلال است. در نتیجه حکم نهایی حاصل از مقایسه‌ی ادله‌ی حرمت و جواز این است که خرید و فروش شراب حرام است مگر در مواردی که خریدار بخواهد آن را به سرکه تبدیل کند.